Czekolada ma długą historię. Na początku nie była jednak słodką przekąską i dodatkiem do dań i deserów, ale gorzko-pikantnym napojem, pitym przez Majów i Azteków. Oni też jako pierwsi opracowali sposób obróbki kakaowca. Rozcierali owoce tego drzewa, fermentowali, mielili i następnie prażyli. Później dodawali wodę, chilli, pieprz, kukurydzę, miód i suszone płatki kwiatów.

Dzisiejsza postać czekolady pojawiła się w Europie w XVI wieku, a jej popularność na dworach wzrosła dopiero sto lat później. Wtedy też produkowano czekoladę na skalę przemysłową, wykorzystując cukier i formując słodki kruszec w fantazyjne kształty. To zasługa nadwornego mistrza kuchni Ludwika XIII o nazwisku Pralin. Na jego cześć słodkie, rozpływające się w ustach czekoladowe cukierki nazwano pralinami.

Dziś na świecie produkuje się mnóstwo czekoladowych pyszności, według przeróżnych przepisów. - Są czekolady mleczne, gorzkie, białe. Znamy czekoladę w tabliczkach, nadziewane czekoladki, czekoladowe cukierki, ciasteczka, polewy do ciast i deserów oraz wiele innych smakołyków. Ale mało który łasuch wie, że czekolada, której głównymi składnikami są: miazga kakaowa, tłuszcz kakaowy, cukier i dodatki (np. bakalie), pojawiła się na rynku zaledwie 150 lat temu. Wcześniej znana była jedynie w postaci czekoladowego napoju - mówi Agnieszka Piskała, Specjalista ds. Żywienia z Nestlé Polska.

Słodki przysmak powstaje w momencie zmieszania miazgi kakaowej z tłuszczem kakaowca, substancjami słodzącymi i dodatkami w postaci orzechów, migdałów, rodzynek i suszonych owoców. Proces ten nosi nazwę konszowania. Następnie miazga kakaowa jest temperowana, czyli schładzana - nadaje jej się wtedy postać twardej masy, jaką znamy w tabliczkach. Często też smak czekolady wzbogacany jest przez dodanie wanilii czy niektórych przypraw korzennych, a nawet galaretek owocowych. Czekolada to nie tylko słodka przyjemność, to również źródło składników cennych dla naszego organizmu.

Każdy z trzech głównych typów czekolad ma inny smak i inne właściwości. Gorzka - najmniej kaloryczna - w jednej kostce dostarcza 22 kcal, mleczna to już 32 kcal, a biała może mieć nawet 50 kcal. Co prawda amatorów słodkich smaków może nie zadowolić czekolada ciemna, ale dla tych, którzy zwracają uwagę na kaloryczność jest ona zdecydowanie najlepszym rozwiązaniem. Jeśli chodzi o zawartość składników odżywczych, czekolada ciemna bogata jest przede wszystkim w magnez, biała natomiast - ze względu na dużą zawartość mleka w proszku - dostarcza m.in. wartościowego w diecie wapnia.

Sekretna moc czekolady kryje się w całym bogactwie jej składników. Są to m.in.:

• FLAWONOIDY - jeden z najważniejszych składników, zawarty w ziarnie kakaowca (im ciemniejsza czekolada, tym go więcej). Flawonoidy mają silne działanie antyoksydacyjne i skutecznie neutralizują wolne rodniki, którym przypisuje się właściwości rakotwórcze. Czekolada jest więc sprzymierzeńcem w walce z rakiem. Ponadto flawonoidy zmniejszają ryzyko zmian niedokrwiennych w sercu.
• FENYLOALANINA - uczestniczy w wytwarzaniu serotoniny tzw. hormonu szczęścia, poprawiającego nasze samopoczucie.
• NIENASYCONE KWASY TŁUSZCZOWE - naturalny składnik ziarna kakaowego, który (podobnie, jak flawonoidy) opóźnia zmiany miażdżycowe.
• CYNK I MAGNEZ - to cenne pierwiastki, których często brakuje w naszej codziennej diecie. Zawarte w czekoladzie są łatwo przyswajalne przez nasz organizm. Bogate w magnez ziarno kakaowca wspomaga prawidłowe działanie układu nerwowego. Kostka czekolady może więc ukoić skołatane nerwy po ciężkim dniu.
• CUKRY PROSTE - to najłatwiej przyswajalne źródło energii dla człowieka, nieocenione w sytuacjach dużego wysiłku, np. przy uprawianiu sportu.
• TŁUSZCZE - czekolada zawiera ich duże ilości, ale nie podnoszą one poziomu cholesterolu i nie szkodzą wątrobie.
• AFRODYZJAK - czekolada ma także właściwości stymulujące, co poniekąd tłumaczy zwyczaj obdarowywania ukochanej osoby słodkimi bombonierkami.

Ponadto, według analiz Europejskiego Stowarzyszenia Badań nad Wątrobą, ciemna czekolada zapobiega powstawaniu i rozwojowi marskości wątroby. Ziarno kakaowca działa też spowalniająco na pracę jelit, dzięki czemu czekolada jest stosowana jako doraźny lek na biegunki.

- Ta odrobina słodyczy - spożywana w racjonalnych ilościach - nie stanowi zagrożenia dla naszej wagi, a jest doskonałym zastrzykiem energetycznym. Nie można z nią jednak przesadzać, gdyż o uzależnienie od tego słodkiego dobrodziejstwa nie trudno - podsumowuje Agnieszka Piskała.

- Czekolada jest wykorzystywana przede wszystkim w cukiernictwie przy wyrobie wszelkich deserów. Możemy z niej robić ciasta, musy czy chociażby lody. Jest też niezastąpionym składnikiem różnego rodzaju posypek i dekoracji słodkich wyrobów. Ale pewnie niewielu z nas zdaje sobie sprawę, że gorzka czekolada w postaci gęstego sosu może również pasować do różnego rodzajów mięs: wieprzowiny czy drobiu - opowiada Piotr Murawski, szef kuchni marki Knorr.

Niestety nie wszyscy mogą się ze spokojem oddać czekoladowej przyjemności.

- Czekolady nie powinny spożywać osoby uczulone na ziarno kakaowca. Pojawiają się też opinie o negatywnym wpływie czekolady na cerę. - Nie należy przypisywać czekoladzie tego typu właściwości. Badania nie potwierdzają, by spożywanie czekolady potęgowało problemy ze skórą. Jest to raczej efektem zaburzonej gospodarki hormonalnej oraz diety - ubogiej w produkty pełnoziarniste, warzywa i owoce.

Dla miłośników czekolady, którzy chcieliby wydłużyć chwilę delektowania się jej wyjątkowym smakiem i aromatem doskonałym rozwiązaniem jest czekolada do picia lub kostka czekolady rozpuszczona w kubku ciepłego mleka. Przyjemność czekoladowego smaku trwa dłużej, a liczba dostarczonych organizmowi kalorii jest mniejsza w stosunku do kilku tradycyjnych kostek czekolady.




Zobacz przepisy z użyciem